( Θέση του 2ου συνεδρίου της ΔΗΜΑΡ , Δεκέμβριος 2013)
Η παρατεταμένη οικονομική κρίση έχει δημιουργήσει τον κίνδυνο να αντιμετωπίζεται η περιβαλλοντική προστασία ως αιτία αποτροπής των επενδύσεων. Εμείς, υποστηρίζουμε πως η περιβαλλοντική προστασία πυλώνες είναι πυλώνας της αειφορίας και αντίκειται στη δημιουργία φιλο-επενδυτικού περιβάλλοντος. Το κατακτημένο αξιακό, θεσμικό και προγραμματικό κεφάλαιο της ΕΕ στα θέματα του περιβάλλοντος, σε συνδυασμό με τα δειλά, αντιφατικά αλλά υπαρκτά βήματα προσαρμογής της χώρας μας στο ευρωπαϊκό κεκτημένο, μπορούν να μεταφερθούν στο σημερινό αναπτυξιακό σχεδιασμό και να λειτουργήσουν προσθετικά στην επανεκκίνηση της οικονομίας. Αυτό απαιτεί άρση της αποσπασματικότητας με την οποία εισάγονται οι ευρωπαϊκές κατευθύνσεις στο δικαιακό μας πλαίσιο, με παρεμβάσεις στις εξής κατευθύνσεις:
- Μείωση των διοικητικών δομών και του πολυπληθούς πολιτικού προσωπικού που χειρίζονται τα «περιβαλλοντικά ζητήματα» και εξασφάλιση σαφήνειας ρόλων μεταξύ Κράτους, Αποκεντρωμένων Διοικήσεων και Περιφερειών,
- Επανεξέταση της σχέσης περιβαλλοντικής αδειοδότησης και ελέγχων ώστε να γίνει "εμπροσθοβαρής" με τη χρησιμοποίηση σύγχρονων εργαλείων όπως ο θεσμός της Περιβαλλοντικής Ευθύνης και τα η θέσπιση ενιαίων ελεγκτικών κανόνων,
- Διεύρυνση της συνεργασίας του δημόσιου με τον ιδιωτικό τομέα σε τομείς και μεθόδους που συμβάλλουν στην εισαγωγή φιλοπεριβαλλοντικών πρακτικών.
Η δημιουργία, η οργάνωση και η στρατηγική του ΥΠΕΚΑ σε συνθήκες κρίσης, οφείλει να αποκτήσει την αναγκαία «ωριμότητα» μέσα και από την εν εξελίξει αναδιοργάνωσή του πάνω σε σύγχρονες βάσεις. Αυτή η ωριμότητα οφείλει να εκφράζεται και σε νομοθετικές παρεμβάσεις, όπως είναι το κτηματολόγιο, οι χρήσεις γης, οι ΑΠΕ, τα δάση, η αυθαίρετη δόμηση, οι προστατευόμενες περιοχές, το υδατικό δυναμικό, η διαχείριση των αποβλήτων και αλλού. - Μείζον πρόβλημα, περιβαλλοντικό, οικονομικό και αναπτυξιακό, αναδεικνύεται η διαχείριση των απορριμμάτων. Απαραίτητη είναι η ενσωμάτωση στο κόστος διάθεσης και του «εξωτερικού», περιβαλλοντικού κόστους της απόρριψης αποβλήτων στη φύση. Απαιτείται γενική αξιολόγηση/υποστήριξη στα υπάρχοντα Συλλογικά Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης Αποβλήτων για διάφορα προϊόντα και υλικά και επέκτασή τους σε όλη την επικράτεια και σε άλλους τύπους αποβλήτων. Κατεπείγον θέμα είναι η δημιουργία μονάδων διαχείρισης επικίνδυνων βιομηχανικών αποβλήτων και η δημιουργία βιομηχανικών ζωνών για πράσινες ΜΜΕ συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης των έξυπνων ζωνών ανάπτυξης και των οικο-βιομηχανικών πάρκων.
- Η ανάδειξη του τουρισμού στην αιχμή της προσπάθειας ανάκαμψης επιβάλλει την αποφυγή των εμμονών στο παραδοσιακό τουριστικό προϊόν και την υπέρβαση της υποτίμησης των περιβαλλοντικών παρενεργειών.
- Η αυθαίρετη δόμηση βλάπτει τον τουρισμό αλλά και το ευρύτερο φυσικό, αγροτικό και δομημένο περιβάλλον. Απαιτείται η προετοιμασία και ο προγραμματισμός για εκτεταμένες κατεδαφίσεις των αυθαιρέτων που ο νέος νόμος εξαιρεί από τη δυνατότητα νομιμοποίησης.
- Η αύξηση της ενεργειακής αποδοτικότητας πρέπει να αναχθεί σε στρατηγική προτεραιότητα για την ελληνική οικονομία μέσω της υποστήριξης των αλλαγών προς την κατεύθυνση των οικονομιών χαμηλού άνθρακα σε όλους στους τομείς. Σταδιακή απεξάρτηση της χώρας από τα ορυκτά καύσιμα και επίτευξη ενός συστήματος 100% ΑΠΕ, στην ηλεκτροπαραγωγή, στις επόμενες δεκαετίες. Είμαστε θετικοί στη χρηματοδότηση έργων από τρίτους (ΧΑΤ) για την αλλαγή ενεργειακών συστημάτων μεγάλων δημόσιων κτιρίων (π.χ. παραγωγή ζεστού νερού σε νοσοκομεία με χρήση ηλιακών θερμοσιφώνων, εγκατάσταση καυστήρων βιομάζας σε σχολεία, εγκατάσταση συστημάτων αυτόματου ελέγχου ηλεκτρολογικών και μηχανολογικών εγκαταστάσεων σε δημόσια κτίρια, κλπ). Επίσης, απαιτείται η ενσωμάτωση διεθνών πρακτικών και η δημιουργία χαρτών αιολικού δυναμικού για τη βέλτιστη χωροθέτηση των επενδύσεων των αιολικών πάρκων.
- Για τον οικοδομικό κλάδο, οι αναβαθμίσεις κάθε είδους του υφιστάμενου οικιστικού ιστού με στόχο βιώσιμες πόλεις (αναπλάσεις, ενεργειακές αναβαθμίσεις κλπ) αποτελούν μια άμεση και εφικτή διέξοδο στην παρατεταμένη κρίση.
- Υποστηρίζουμε τη μόνη περιβαλλοντικά φιλική εναλλακτική λύση, τους συλλογικούς τρόπους μετακίνησης, και ιδιαίτερα τα Μέσα Σταθερής Τροχιάς: μετρό, τραμ, προαστιακό και σιδηρόδρομο. Υποστηρίζουμε την πόλη των κοντινών αποστάσεων με βαδίσιμα πεζοδρόμια και ποδηλατοδρόμους, που ενθαρρύνουν τις ήπιες μορφές μετακίνησης. Ανάσχεση της διάχυσης των πόλεων στην κατεύθυνση της ανάπτυξης συμπαγούς και συνεκτικής πόλης.
Σχέση της Αριστεράς με την Οικολογία
Η σχέση της Αριστεράς με την οικολογία στην εποχή μας είναι απόλυτα οργανική. Τα δύο αυτά ρεύματα κοσμοαντίληψης και οργάνωσης της κοινωνίας πρέπει να συγκλίνουν. Για μας η περιβαλλοντική διάσταση πρέπει να διαπερνά όλες τις πολιτικές. Από πολλές πλευρές ενώ δεν αμφισβητείται η γενική ιδέα για πράσινη στροφή στην οικονομία, θεωρείται ωστόσο ότι το ζήτημα αυτό δεν έχει προτεραιότητα λόγω των επειγουσών αναγκών που υπάρχουν σε συνθήκες βαθιάς κρίσης. Αντίθετα εμείς πιστεύουμε ότι η οικονομία βρίσκεται σε κρίσιμο σημείο και είναι αναγκαία η αναδιάρθρωση με υπέρβαση των πεπαλαιωμένων συνταγών. Συστατικό στοιχείο της εξόδου από την κρίση είναι η προώθηση περιβαλλοντικών μέτρων. Η παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας στη μεταμνημονιακή εποχή πρέπει να βασιστεί σε νέες ιδέες και καινούργια εργαλεία μιας πραγματικά βιώσιμης ανάπτυξης.
Θεωρούμε λανθασμένη την πεποίθηση ότι τα μέτρα περιβαλλοντικής προστασίας αποτελούν αιτία αποτροπής των επενδύσεων. Μια αειφορική προσέγγιση της ανάπτυξης διόλου δεν αντιτίθεται στη δημιουργία φιλικού προς τις επενδύσεις περιβάλλοντος. Οι νέες επενδύσεις πρέπει να αναπτύσσονται σε ένα πλαίσιο βιώσιμης και όχι φθηνής και ρηχής ανάπτυξης.
